Tikiti maji hukumbwa na magonjwa mbalimbali, ambayo yanaweza kusababisha kupungua kwa mavuno na ubora wa mazao. Magonjwa haya yanasababishwa na vimelea kama vile fungi, virusi, na bakteria. Hapa ni baadhi ya magonjwa ya tikiti maji:

1. Ukungu wa Poda (Powdery Mildew)

• Dalili: Madoa meupe kama unga juu ya majani, ambayo hatimaye husababisha majani kukauka.
• Sababu: Kuvu (fungus).
• Tiba/ Udhibiti:
  • Tumia dawa za kuua ukungu (fungicides) kama Sulphur, Triadimefon,.
  • Hakikisha upandaji kwenye sehemu zenye mzunguko mzuri wa hewa.
  • Ondoa na kuchoma sehemu za mmea zilizoathirika.

2. Ukungu wa Unyevu (Downy Mildew)

• Dalili: Madoa ya njano au kijani kibichi upande wa juu wa majani, na sehemu ya chini ya majani huwa na ukungu wa kijivu.
• Sababu: Kuvu (fungus).
• Tiba/ Udhibiti:
  • Tumia dawa za ukungu kama Metalaxyl au Mancozeb.
  • Hakikisha shamba halina unyevu mwingi na upandaji unafanywa kwa umbali mzuri.

3. Mnyauko Fusari (Fusarium Wilt)

• Dalili: Majani hukauka ghafla, huonekana yamekunja, na hatimaye mmea wote hufa.
• Sababu: Kuvu wa Fusarium.
• Tiba/ Udhibiti:
  • Tumia mbegu zilizo na ukinzani dhidi ya ugonjwa huu.
  • Panda mazao yanayoweza kustahimili kuvu, epuka tikiti kwenye mzunguko wa mazao.
  • Tumia dawa za kuua fangasi kama Chloropicrin au Methyl Bromide kwenye udongo kabla ya kupanda.
  • Mbegu zetu za tikiti WAT-KING F1 na GREEN ZEBRA F1 zina kinga zidi ya Fusarium wilt

4. Kuoza kwa Matunda (Anthracnose)

• Dalili: Madoa ya rangi ya kahawia hadi meusi kwenye matunda, husababisha kuoza.
• Sababu: Kuvu Colletotrichum.
• Tiba/ Udhibiti:
  • Tumia fungicide kama Chlorothalonil, Copper-based fungicides.
  • Udhibiti mzuri wa unyevu na hakikisha mmea unapandwa kwenye udongo wenye mifereji mizuri ya maji.
  • Ondoa na kuharibu matunda yaliyoathirika.

5. Virusi vya Mozaiki (Watermelon Mosaic Virus)

• Dalili: Majani yanapindika, yanaonekana na madoa ya kijani kibichi na kijani kikavu, matunda hukua kidogo.
• Sababu: Virusi vinavyosambazwa na wadudu kama vidukari.
• Tiba/ Udhibiti:
  • Hakuna tiba ya moja kwa moja ya virusi, lakini unaweza kudhibiti kwa kuangamiza vidukari.
  • Tumia dawa za wadudu kama Imidacloprid au Thiamethoxam ili kudhibiti vidukari.
  • Panda mbegu zinazostahimili virusi.
  • Mbegu zetu za tikiti WAT-KING F1 na GREEN ZEBRA F1 zina kinga zidi ya virusi

6. Bakteria ya Kuoza Shina (Bacterial Wilt)

• Dalili: Majani yananyauka haraka na mmea mzima unaweza kufa ndani ya siku chache.
• Sababu: Bakteria Erwinia tracheiphila.
• Tiba/ Udhibiti:
  • Udhibiti wa wadudu kama mende wa matango wanaoeneza bakteria kwa kutumia dawa za wadudu kama Carbaryl au Permethrin.
  • Ondoa na kuharibu mimea iliyoathirika mara moja.
  • Mbegu zetu za tikiti WAT-KING F1 na GREEN ZEBRA F1 zina kinga zidi ya bacteria wilt

7. Kuoza kwa Mizizi (Root Rot)

• Dalili: Mizizi inaoza na mmea unashindwa kufyonza maji na virutubisho, hali inayosababisha mmea kunyauka.
• Sababu: Kuvu kama Pythium au Phytophthora.
• Tiba/ Udhibiti:
  • Epuka kumwagilia maji kupita kiasi.
  • Tumia fungicide zinazofanya kazi kwenye udongo kama Metalaxyl au Fosetyl-Al.
  • Panda kwenye udongo wenye mifereji mizuri ya maji.
  • Mbegu zetu za tikiti WAT-KING F1 na GREEN ZEBRA F1 zina kinga zidi ya Root rot

Njia za Jumla za Kudhibiti Magonjwa:

• Kuweka mzunguko wa mazao ili kuzuia kuenea kwa vimelea vya magonjwa.
• Kutumia mbegu bora zenye ukinzani dhidi ya magonjwa( WAT-KING F1 na GREEN ZEBRA F1).
• Kuweka usafi kwenye shamba kwa kuondoa mabaki ya mimea iliyooza au kuathirika.
• Kupunguza unyevu kupita kiasi shambani kwa kuhakikisha kuna mifereji bora ya maji.

Kuzuia na kudhibiti magonjwa mapema ni muhimu kwa kuhakikisha mazao yako yanakua vizuri na kuleta mavuno bora.

Tupigie kwa ushauri kuhusu kilimo cha tikiti 0765392452/ 0763073657